مدیریت

---

مدیر گروه

دکتر علی رسولی دانشیار مهندسی مواد تخصص: 1- خوردگی فلزات 2- ترمودینامیک و سینتیک 3- مواد فوق سبک (فومهای فلزی) 4-انجماد

33392481 a.rasooli@tabrizu.ac.ir

رزومه

معرفی

---

این گروه در سال 1373 جهت تامین نیروی انسانی متخصص در مقطع کارشناسی برای صنعت در زمینه‌ مهندسی مواد- سرامیک کشور تاسیس شد. این گروه در راستای توسعه خود، در سال 1384 اقدام به پذیرش دانشجو در گرایش مهندسی مواد- متالورژی صنعتی در مقطع کارشناسی، در سال 1387 اقدام به پذیرش دانشجوی ارشد و در سال1391 اولین پذیرش دانشجو در مقطع دکترای مهندسی مواد نموده است

 در حال حاضر این گروه با تعداد حدوداً 380 نفر دانشجوی کارشناسی و 140 نفر دانشجوی ارشد و 50 نفر دانشجوی دکترا فعالیت می‌کند. در این گروه علاوه بر فعالیت‌های آموزشی, در زمینه‌های مختلف مهندسی مواد شامل انواع دیرگدازها، شیشه‌ها و شیشه‌سرامیکها، لعابها، بیوسرامیکها، سرامیکهای مهندسی شامل مواد مغناطیسی, سرامیک‌‌های الکتریکی، عایقهای الکتریکی و حرارتی, و . . . فعالیت‌های پژوهشی صورت می‌گیرد.

 

 امکانات

---

آزمایشگاه‌های تخصصی :

1- آزمایشگاه فرآیند ساخت سرامیکها 1
دراین آزمایشگاه انواع خاکهای رسی و غیر رسی از لحاظ فیزیکی مورد مطالعه قرار می‌گیرند. اندازه‌گیری درصد رطوبت ، درصد مواد فرار، پلاستیسیته خاکها، دانه‌بندی، اندازه‌گیری دانسیته به روشهای حجمی و پیکنومتری، انقباض خشک، آزمایشهای معمول و در دست اجرا در این آزمایشگاه هستند.
 

2- آزمایشگاه فرآیند ساخت سرامیکها 2
در این آزمایشگاه گچ‌های مورد استفاده در صنایع سرامیک شامل گچ قالب‌سازی و مدل‌سازی از لحاظ فیزیکی مورد مطالعه قرار می‌گیرد. اندازه‌گیری سیالیت دوغاب گچی، زمان بستن، ضریب دیفوزیون، تشکیل جداره، استحکام خام و ساخت لوح‌های گچی و برخی از قطعات آزمایشگاهی مانند بوته، تشتک و ... جزو آزمایشهای معمول در دست اجرا در این آزمایشگاه هستند.

 

3- آزمایشگاه فرآیند ساخت سرامیکها 3
در این آزمایشگاه انواع بدنه‌های سرامیکی اکسیدی و بعضاً غیراکسیدی مورد مطالعه و بررسی قرار می‌گیرند. بررسی سرعت خشک شدن، تعیین دمای Wet bulb ، تعیین شیب رطوبتی، بررسی اثر کمک خشک‌کنها، ساخت بدنه‌های استاتیتی، کوردیریتی، کاربید سیلیسیم و اندازه‌گیری انقباض خشک و پخت، استحکام پخت، درصد جذب آب،  درصد تخلخل، جزو آزمایشهای معمول و در دست اجرا در این آزمایشگاه هستند.

4- آزمایشگاه تکنولوژی دیرگدازها
دراین آزمایشگاه انواع بدنه‌های دیرگداز مورد استفاده در صنعت سرامیک و متالورژی مورد مطالعه و بررسی قرار می‌گیرد. ساخت انواع بدنه‌های شاموتی، بوکسیتی کاربید سیلیسیم، عایقهای حرارتی، جرمهای ریختنی و اندازه‌گیری استحکام خمشی، فشاری، شوک حرارتی، انقباض، درصد تخلخل و دانسیته جزو آزمایشهای معمول و در دست اجرا در این آزمایشگاه هستند.

5- آزمایشگاه تکنولوژی لعابها 
 دراین آزمایشگاه انواع لعابهای مورد استفاده در صنایع چینی و سرامیک و لعابهای روی فلزات مورد مطالعه و بررسی قرار می‌گیرد. ساخت انواع لعابهای فریتی، خام و روی فلز  اعم از آستری  و رویه، بررسی انحلال سرب، بررسی ویسکوزیته، ساخت بوته‌های شاموتی جهت ذوب لعابها جزو آزمایشهای معمول و در دست اجرا در این آزمایشگاه هستند.

6- آزمایشگاه تکنولوژی شیشه
در این آزمایشگاه انواع شیشه‌های مظروف، جام، شوک‌پذیر مورد استفاده در لوازم خانگی مورد مطالعه و بررسی قرار می‌گیرد. ساخت انواع شیشه‌های سودا لایم،کریستال سربی،  شیشه‌های رنگی و اندازه‌گیری دانسیته پودر به روش پیکنومتری ودانسیته بالک، استحکام مکانیکی، شوک‌پذیری، ویسکوزیته، ذوب ترکیبات مختلف شیشه، ساخت بوته‌های نسوز شاموتی و اندازه‌گیری استحکام مکانیکی قبل و بعد از تمپر حرارتی و اچ شیمیایی جزو آزمایشهای معمول و در دست اجرا در این آزمایشگاه هستند.

7- آزمایشگاه تکنولوژی چینی‌
در این آزمایشگاه انواع بدنه‌های چینی شامل چینی سخت استاندارد، آزمایشگاهی، عایقهای الکتریکی فشار ضعیف و فشار قوی، زجاجی، بدون لعاب، بهداشتی و ... مورد مطالعه و بررسی قرار می‌گیرد. محاسبه آنالیز مینیرالی، اندازه‌گیری پلاستیسیته، تعیین وزن لیتر و  pH دوغاب، اندازه‌گیری استحکام خمشی خام و پخت، دانه‌بندی دوغاب، بررسی روان‌سازی، تعیین حداقل میزان آب لازم برای ساخت دوغاب چینی، اندازه‌گیری انقباض خشک و پخت، میزان تخلخل و جذب آب جزو آزمایشهای معمول و در دست اجرا در این آزمایشگاه هستند.

 

 

8- آزمایشگاه بررسی آنالیز حرارتی
در این آزمایشگاه رفتار حرارتی انواع خاکها وبدنه‌های سرامیکی و پلیمرها مورد مطالعه و بررسی قرار می‌گیرد.
1- دستگاه آنالیز حرارتی DSC با حداکثر دمای کارکرد 600 درجه سانتی‌گراد جهت آنالیز حرارتی انواع پلیمرها و صنعت داروسازی به منظور بررسی واکنشهای حرارتی، تعین آنتالپی واکنش، ظرفیت گرمائی و انرژی اکتیواسیون، دماهای Tg ، جوانه‌زنی و رشد می‌باشد.
2- دستگاه آنالیز حرارتی DTG (DTA وTGA) با حداکثر دمای کارکرد 1500 درجه سانتی‌گراد جهت آنالیز حرارتی انواع خاکها، بدنه‌ها، شیشه‌ها، شیشه‌سرامیکها، لعابها، دیرگدازها و ... به منظور زینترپذیری و تعیین محدوده زینترینگ بدنه‌ها، تعین دمای Tg ،Tn ، Tc و Td در شیشه‌ها و شیشه‌سرامیکها، تعیین انرژی اکتیواسیون واکنش  می‌باشد.
 

 

9- آزمایشگاه عملیات حرارتی
در این آزمایشگاه انواع عملیات حرارتی قابل اعمال روی آلیاژهای آهنی و غیرآهنی مطالعه و تاثیر آنها روی خواص مکانیکی و ریزساختارآلیاژها مطالعه می‌شود. عملیات حرارتی سخت کردن و برگشت دادن فولادها، تعیین قابلیت سختی‌پذیری فولادها ( آزمایش جمینی )،کربوریزه کردن فولادها، تعیین اندازه دانه‌ها، عملیات حرارتی بازیابی و تبلور مجدد، عملیات حرارتی محلولی و پیر کردن ... جزوآزمایشهای معمول در دست اجرا در این آزمایشگاه هستند.

10- آزمایشگاه متالوگرافی              
در این آزمایشگاه مقاطع میکروسکوپی انواع فلزات و آلیاژها تهیه و مورد تجزیه و تحلیل  قرار می‌گیرد. مطالعه تاثیر عملیات حرارتی و کارمکانیکی روی سختی و ریزساختار فلزات و آلیاژها از اهم آزمایشهای در دست اجرا در این آزمایشگاه هستند.

11- آزمایشگاه علم مواد 
در این آزمایشگاه اساساٌ رابطه بین عملیات حرارتی با کار مکانیکی، ریزساختار و خواص مکانیکی فلزات و آلیاژها مورد مطالعه قرار می‌گیرد. آشنایی با انواع کوره‌ها، دستگاه نورد، دستگاههای سختی‌سنجی، میکروسکوپهای نوری و ... اساس کار در این آزمایشگاه  را تشکیل می‌دهند.

         
12- آزمایشگاه تحقیقاتی علوم و تکنولوژی مغناطیس  
  در این آزمایشگاه تحقیقاتی، روی انواع مواد مغناطیسی نرم و سخت سرامیکی و فلزی از قبیل فریتهای نرم،‌ گارنتها، فریتهای سخت، آهنرباهای Nd-Fe-B  وSm-Co  تفجوشی شده و پلیمرچسب تحقیق و مطالعه می‌شود. این آزمایشگاه یکی از مجهزترین آزمایشگاههای تحقیقاتی در سطح کشور و حتی خاورمیانه است.

 

13- آزمایشگاه میکروسکپ الکترونی روبشی (SEM)
میکروسکوپ الکترونی روبشی(SEM) موجود در این آزمایشگاه (LEO 440i )،آنالیز نقطه به نقطه مواد، آنالیز عناصر تشکیل دهنده ریزساختار و تصویربرداری از ریزساختارآنها را بر اساس اطلاعات حاصل از الکترونهای ثانویه و برگشتی، با بزرگنمایی تا300 هزار برابر امکان پذیر می‌سازد. این آزمایشگاه مجهز به یک دستگاه پاشش طلا (Gold sputtering  ) جهت هادی‌سازی نمونه‌های نارسانا نیز است.
آزمایشگاه میکروسکپ الکترونی روبشی (SEM)  آماده ارائه خدمات به تمامی دانشگاهها، دانشکده‌ها و مراکز تحقیقاتی و صنعتی کشور و بالاخص منطقه در زمینه‌های زیر است:
1-بررسی ریزساختارهای حاصل از الکترونهای ثانویه (SE) و برگشتی (BSE ) و ارائه نتایج به صورت الکترونیکی یا فیلم
2-آنالیز کیفی وکمی کلیه مواد فلزی، سرامیکی، معدنی، پلیمری و ... با استفاده از تکنیک EDX
3-تهیه نقشه اشعه X  (X-Ray Map) جهت تعیین توزیع عناصر در ریز ساختار نمونه‌ها
 

 

 
تجهیزات موجود در مجموعه آزمایشگاههای گروه مهندسی مواد

دستگاههای خردکن فکی، آسیاب گلوله‌ای، انواع آسیاب‌ها سایشی، دورانی و سیاره‌ای، ویسکوزیمتر ریزشی و چرخشی، ترازوی مکانیکی و دیجیتالی، پرس هیدرولیک یک طرفه، چرخ سفالگری،  انواع خشک کن، انواع کوره‌های الکتریکی تا 1750 درجه سانتی‌گراد، هیتر آزمایشگاهی، همزن مکانیکی و مغنا طیسی، دستگاههای DTG  و DSC ، انواع میکروسکوپ‌های نوری مجهز به دوربین عکسبرداری، ماکروسکوپ نوری، انواع کوره‌های آزمایشگاهی مافلی و غیر مافلی تا دمای C°1500،کوره با اتمسفرکنترل شده با دمای C°1400، کوره حمام نمک مذاب با دمای C°800، دستگاه نورد، دستگاه سایش، دستگاه تراش، دستگاه فرز، اره‌لنگ هیدرولیکی، دستگاه تمیزکننده آلتراسونیک، انواع دستگاههای سختی سنجی (راکول، ویکرز و برینل)، دستگاه میکروسختی‌سنج (نوپ)، دستگاه مانت‌ گرم، دستگاه پولیش اتوماتیک، دستگاه پولیش دستی، دستگاه سنباده‌زن، انواع پرسهای هیدرولیکی مجهز به کویلهای مغناطیسی، جعبه دستکش‌دار (gloves box )، کوره خلاء   torr5- 10  با دمای  C600 ،پرس ایزواستاتیک سرد، مغناطیس گرپالسی با میدان 3 تسلا، دستگاه پرمیامتر Permagraph C-300  از شرکت Magnet-Physik  آلمان و ...

 زمینه‏های تحقبقاتی و همکاری با صنایع، مؤسسات و سازمانها
1- بررسی فرمولاسیون و ساخت شیشه‌ها و شیشه‌سرامیکهای مختلف
2- بررسی، تعییین فرمولاسیون و ساخت لعابهای ویژه، لعابهای روی بدنه‌های سرامیکی و فلزات، لعابهای شیشه‌سرامیک
3- بررسی انواع قطعات دیرگداز ( آلومینایی، آلومینوسیلیکاتی، عایق، منیزیتی، اسپینلی و ... ) و نواع جرمهای نسوز ( ریختنی، پاشیدنی و ... )
4- سرامیکهای مورد استفاده در پزشکی و دندانپزشکی ( بایوسرامیکها )
5- تهیه انواع پودرهای مغناطیسی نرم و سخت
6- بررسی و ساخت انواع مغناطیسهای کامپوزیتی نرم و سخت و پلیمرچسب
7- مهندسی سطح، انواع آبکاری ( اسپری حرارتی ، الکتریکی و ... )، عملیات حرارتی، ریخته‌گری، خوردگی در زمینه‌های تجهیزات و خطوط انتقال نفت وگاز، حفاظت کاتدی و ...

ضمناً تا به حال چندین طرح تحقیقاتی جامع در مورد انواع سرامیکها بویژه مواد مغناطیسی در این گروه اجرا و متجاوز از 30 مقاله علمی حاصل از نتایج آنها در ژورنالها و سمینارهای ملی و بین‌المللی ارائه شده است.